وزوز ،سمفونی آزار دهنده

وزوز گوش یعنی شنیدن صدای خاصی شبیه صدای زنگ در گوش كه ممكن است در یك ، هر دو گوش و یا حتی در سر احساس شود. این صدا فركانس های متفاوتی دارد و به صورت زنگ زدن، صدای باد، غرش، سوت و ... درك می شود. وزوز در گاهی موارد شدت زیادی دارد كه سبب آشفتگی و پریشانی شده و زندگی طبیعی فرد را مختل می كند . گاهی هم خفیف و موقتی می باشد و پس از مدتی كوتاه برطرف می گردد. برای مثال هنگامی كه فرد در معرض صداهای بلند قرار می گیرد ممكن است برای چند دقیقه دچار وزوز گوش شود كه خود به خود برطرف می شود؛ اما در برخی موارد هم وزوز گوش دائمی است و در تمام طول زندگی همراه فرد است. جالب است بدانید كه در برخی موارد صدای وزوز توسط دیگران نیز قابل شنیدن است . این موارد غالباً به دلیل مشكلات عروقی در گوش خارجی یا اسپاسم عضلانی ایجاد می شود.
چه عواملی سبب وزوز می شوند؟
اگر چه عواملی مثل استرس و اضطراب، آلرژی، افزایش یا كاهش فشار خون ( اختلالات عروقی) وجود تومورها، دیابت، تیروئید، ضربه به سر و گردن و مصرف داروهایی مانند ضد التهاب ها، آنتی بیوتیك ها، داروهای مسكن، داروهای ضد افسردگی ، الكل و آسپرین به عنوان عواملی كه می توانند باعث وزوز گوش شوند، شناخته شده اند اما عامل عمده وزوز گوش در بسیاری از موارد نامعلوم است. 
بسیاری از وزوزهای گوش ناشی از آسیب انتهای میكروسكوپی عصب شنوایی در گوش داخلی است كه به دلیل صدای بلند ایجاد می شود. آسیب به آنها سبب كم شنوایی و بروز وزوز می شود. افزایش سن نیز عامل دیگری برای آسیب به این اعصاب و ایجاد وزوز است . عوامل دیگری كه باعث وزوز گوش می شوند ، عبارتند از: تجمع جرم در كانال گوش كه سبب وزوز موقت می شود و سخت شدن استخوانچه های گوش میانی .
امکان دارد که وزوز گوش پیشرفت کرده و باعث ناشنوایی فرد گردد؟
در برخی موارد ممكن است وزوز گوش شدیدتر شود. اما معمولاً شدت آن بدون تغییر باقی می ماند. از جمله عواملی كه سبب تشدید وزوز می شوند استعمال دخانیات، مصرف الكل و قرارگیری در معرض اصوات بلند است. بنابراین در صورتی كه محل كار شما پرسروصداست ( فرودگاه، كارخانجات، كارگاه ها و...) از گوشي هاي محافظ گوش استفاده كنید. اما به هر حال وزوز گوش مگر در موارد بسیار شدید با شنوایی تداخلی ایجاد نمی كند.
آیا كودكان نیز دچار وزوز گوش می شوند؟
همان طور كه بزرگسالان دچار وزوز گوش می شوند این حالت می تواند به دلیل ضربه صوتی، ضربه به سر، تاثیر داروها، واكنشهای ویروسی یا آلرژیك، اختلالات سیستم ایمنی،عفونت مزمن گوش،كم شنوایی و ضربه مغزی در كودكان نیز ایجاد شود. معمولاً كودكان تا سن مدرسه ( 5 تا 6 سالگی) از بیان این حالت ناتوانند. اما مواردی نظیر مشكلات رفتاری همراه با كاهش توجه و تمركز، افسردگی، بی خوابی و اختلال مزمن گوش ( مانند عفونت های طولانی مدت ) می توانند نشانه ای از وجود وزوز باشند.

در صورت بروز وزوز گوش باید چه كاری انجام داد؟
در اولین مرحله با پزشك معالج خود مشورت كنید. پزشك، فشار خون، وجود عفونت، رژیم غذایی، حساسیت ها و وضعیت عمومی سلامت شما را بررسی كرده و در صورت لزوم برای بررسی های تكمیلی سیستم شنوایی شما را به متخصص گوش و حلق و بینی و یا كارشناس شنوایی سنجی ارجاع می دهد. در صورتی كه از داروی خاصی استفاده می كنید. درباره آن با پزشك مشورت كنید.
درباره درمان وزوز گوش باید گفت كه اولاً وزوز گوش یك علامت است و باید علت اصلی را برطرف كرد: اما در مواردی كه علتی برای آن یافت نشود و یا به صورت مزمن دربیاید، راههایی برای درمان آن وجود دارد . راههای درمان برای افراد متفاوت است. اما تجربه ثابت كرده استفاده از چندین روش با هم مفیدتر از استفاده از یك روش به تنهایی است.
 برخی از این روشها برای درمان وزوز گوش به شرح زیرند:
1-    استفاده ازسمعك: اغلب افرادی كه از وزوز رنج می برند دچار كم شنوایی نیز هستند. استفاده از سمعك سبب بلندتر شدن اصوات و راحت شنیده شدن آنها می شود. اگر فرد گفتگوی مردم یا موسیقی دلخواهش را به راحتی بشنود، كمتر به وزوز توجه می كند.
2-    استفاده از وسیله تولید كننده صوت رقابتی (ماسكر): معمولاً وزوز در محیط ساكت، آزار دهنده تر است. ماسكرها، ابزارهای الكترونیكی هستند كه روی گوش قرار گرفته و شبیه سمعك هستند . این وسایل اصوات دائم با شدت كم و باند فركانسی وسیع تولید می كنند كه سبب كاهش توجه فرد به صدای وزوز می شود. بیشتر مردم در صورت استفاده از ماسكر راحت تر به خواب می روند. گوش كردن به رادیو با صدای كم نیز به فرد كمك می كند كه وزوز را فراموش كرده و راحت تر به خواب رود. برخی از افراد كه از ماسكر استفاده می كنند، می گویند وزوز حتی چندین ساعت پس از استفاده از ماسكر نیز شدت كمی دارد.
3-    دارو درمانی: برخی از داروها سبب بهبود نسبی وزوز می شوند، اماعوارض جانبی آن را نیز نباید فراموش كرد.
4-    بازآموزی تراپی : بازآموزی تراپی استفاده توام از ماسكر و مشاوره است. در این روش بیماران از یك وسیله داخل گوشی تولید كننده صوت استفاده می كنند. این وسیله به مدت 1 تا 2 سال هر روز 8 ساعت مورد استفاده قرار می گیرد. سپس فرد یاد می گیرد كه چطور از فكر كردن به وزوز دوری كند ، اگر چه این روش طولانی مدت است، اما اغلب مفید واقع می شود.
5-    تمركز و آرامش: آرامش سبب كنترل عضلات و عروق شده و شدت وزوز را در بیشتر افراد كاهش می دهد.
كسانی كه دچار وزوز گوش هستند چه نكاتی را باید رعایت كنند؟
1-    جلوگیری از قرارگرفتن در معرض اصوات بلند.
2-    بررسی فشار خون و كنترل آن در صورت وجود مشكل.
3-    كاهش مصرف نمك، مصرف زیاد نمك به جریان خون آسیب می رساند.
4-    پرهیز از مصرف بیش از حد چای، قهوه و استعمال دخانیات.
5-    ورزش روزانه برای بهتر شدن جریان خون.
6-    استراحت كافی و جلوگیری از خستگی.
7-    سعی كنید به صدای وزوز بی توجه باشید ، فكر كردن به مسائلی كه مورد علاقه شماست در این امر به شما كمك خواهد كرد. گوش كردن به موسیقی دلخواه خود عاملی برای كاهش توجه به این صدای آزار دهنده است. همچنین موسیقی می تواند صدای وزوز را بپوشاند. در هر حال توجه به وزوز و نگرانی درباره آن تنها شرایط را بدتر می كند.
راهکار هایی برای کاهش مشکل وزوز گوش یا راهکارهایی برای تحمل راحت تر آن:
- از صداها دوري كنيد : افراد عادي براي شركت در يك مسابقه پر صدا و يا حتي كنسرت موسيقي مشكلي ندارند اما براي شما كه از وز وز كزدن گوشتان در عذابيد از اين كار دوري كنيد. گوش دادن هر نوع صدايي از طريق واكمن ها، هدفونها و يا هر وسيله اي كه مستقيما وارد گوشتان شود بسیار مضر است . اين كار حتي براي آنان كه از اين مشكل رنج نمي برند نيز ممكن است باعث شود تا در آينده به مشكلات سنگين شدن گوش و يا حتي وز وز كردن آن دچار شوند.
اكثر افرادي كه در كارخانه هايي كه صداهاي بلند در اطرافشان است و كارگران در خطر مشكلاتي كه در آينده به خاطر صداي بلند در اطرافشان وجود داشته قرار دارند و ممكن است سلولها و بافتهاي موي سر و يا گوش آنان نيز آسيب هاي جدي ببيند پس تا آنجا كه مي توانيد از صداهاي بلند دوري كنيد.
- فشار خونتان را كنترل كنيد : گاهي اوقات صداي وز وز گوش ممكن است به خاطر بالا بودن فشار خون اتفاق بیافتد. پس در اين حالت اين صداها را به عنوان زنگ خطري براي بالا رفتن فشار خونتان بدانيد و فورا به پزشك مراجعه نمایید.
- نمك نخوريد : اگر از فشار خون بالا رنج مي بريد و يا گوشهايتان زنگ مي زند، خوردن نمك برايتان بسيار مضر است. هر چه مي توانيد كمتر سديم بخوريد و در رژيمتان از غذاهايي كه نمك زيادي دارند مثل غذاهاي حاضري جدا دوري كنيد.
- آسپرين نخوريد : برخی مواقع آسپرين باعث مي شود روز بعد از خوردن آن گوشتان وز وز كند و يا زنگ بزند. اگر به صورت مداوم آسپرين مي خوريد ممكن است در خطر ابتلا به اين مشكل قرار بگيريد.خوردن آسپرين بچه براي آنان كه براي مشكلات قلبي از آن مصرف مي كنند خطر كمتري دارد. براي جايگزيني آسپرين با داروي ديگر با دكترتان مشورت كنيد.
- ورزش كنيد : راه رفتن روزانه پس از مشورت با پزشكتان ممكن است برايتان مفيد باشد.
- استراحت كنيد : خستگي بيش از حد، سرماخوردگي هاو آنفولانزا ها مي توانند برايتان مشكل ساز شوند. خوب استراحت كنيد و خسته نمانيد كه وز وز گوشتان ممكن است بيشتر شود.
- آرام باشيد : استرس به خاطر صداهايي كه در گوش مي شنويد برايتان مضر است . پس آرام باشيد كه اين بيماري خطرناك نيست.
- صداهاي جانبي را در كنار خود داشته باشيد : همواره راديو و يا ضبط خود را با صداي كم روشن بگذاريد اين صداها حتما از آنچه در گوشتان ممكن است وجود داشته باشد بهتر خواهد بود.
 

در پایان

آموزش گوش دادن یا توان‌بخشی شنوایی می‌تواند به برخی از افراد مبتلا به ناشنوایی یا کم شنوایی کمک کند تا توانایی دریافت و پردازش صدا و درک صحبت کردن را به صورت روان‌تری دریافت کنند.

دکتر سمعک با داشتن بهترین مشاورین و متخصصان گوش، حلق و بینی و شنوایی سنجی، بهترین خدمات را به تمامی عزیزانی که حس خوب شنیدن را می‌خواهند ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی دکترسمعک هستید؛ با ما تماس بگیرید.