ارزیابی شنوايي نوزادان و کودکان

آزمايش‌هايي كه براي تشخيص كم شنوايي در نوزادان بوجود آمده است همگي فيزيولوژيك و الكتروفيزيولوژيك هستند. اين آزمونها، رفتاري نبوده و شامل پاسخهاي شنوايي ساقه ي مغز و گسيلهاي صوتي گوش مي‌شوند. 

1. گسيل‌هاي صوتي گوش :

 امواج صوتي هستند كه توسط سلول هاي مويي خارجي در حلزون گوش داخلي در پاسـخ بـه يـك سـيگنال صـوتي ايجاد مي شود و حاصل حركات بسيار ريز مكانيكي بدنه سلول هاي مويي خارجي مي باشد و دو نوع اصلي دارد كه در ارزيابي شنوايي نوزادان بكار مي رود : 

• الف. گـسيل‌هـاي صـوتي گـوش برانگيختـه شـده گـذارا (TEOAEs)
• ب. گسيل‌هاي صوتي گوش حاصل اعوجاج (DPOAEs)

TEOAE با استفاده از صداي كليك برانگيخته مي شود و در صورت وجود كم شنوايي بيـشتر از 25- 30 دسـيبل ديگر قابل ثبت نيستند.  DPOAE نتيجه تعامل بين دو تون است كه از نظر فركانسي به هم نزديك هستند و همزمان ارائـه شـده اسـت و بـا وجـود كـم شنوايي تا 45 دسيبل قابل ثبت است. 

قالب ضد صوت      لوازم جانبی سمعک
2. آزمون پاسخ شنوايي ساقه مغز (ABR) :

در اين آزمون، پاسخ سيستم شنوايي نسبت به صوت آزمايش از طريق سه الكترود واقع بر سـطح جمجمـه ثبـت مـي شـوند. پاسخ‌هاي بدست آمده بصورت يك شكل موج پنج قله اي ديده مي شود كه در آن قله موج پنجم شناسايي و به عنوان پاسخ طبيعي عصب شنوايي گزارش مي شود. معمولاً از اصوات كليك براي بدسـت آوردن اين پاسخ استفاده مي شود. تحريكات كليك حاوي طيف وسيعي از فركـانس هـا مـي باشـند كـه حلـزون شـنوايي را تحريـك مي كنند، ولي پاسخ ها در محدوده فركانس 1-4 كيلو هرتز و عمدتاً در حدود 3 كيلو هرتز متناسب با فركانس تحريك ثبت مي شوند. به اين ترتيب اين آزمون فقط اطلاعاتي را درباره شنوايي در محدوده فركانس هـاي بـالا در اختيـار قـرار مـي دهـد. با این آزمون مي توان نوزادان را در حين خواب مورد آزمون قرار داد. در برخي از برنامـه هـاي غربـالگري نوزاداني كه هيچ پاسخي را در اين آزمون نداشته باشند، يك ماه بعد مجدد مورد آزمون قرار مي گيرند. نوزاداني كه داراي عوامـل خطـر هـستند، عـلاوه بـر انجـام غربالگري با گسيل‌هاي صوتي شنوايي اجراي آزمون ABR در مورد آنها الزامي مي باشد.

دکتر سمعک      لوازم جانبی سمعک
3. آزمون حواس پرتي :

برای ارزیابی شنوايي شيرخواران و كودكانی که به سن رشدي شش ماهگي رسيده اند، ممكن است از آزمون هاي رفتاري شـنوايي اسـتفاده شود. اتاق هاي مورد استفاده براي اجراي اين آزمون ها بايد بسيار ساكت و آرام باشند. در صورتيكه نوزاد قادر باشد بنشيند و بچرخد و منبع صدا را مكان يابي كند، انجام مي شود. در اين آزمـون نـوزاد را رو به جلو بر روي زانوي يك فرد قرار مي دهند و يك عامل حواس پرت كننده با استفاده از اسباب بازي، توجه نوزاد را كنتـرل مي كند. آزمونگر سيگنال هاي صوتي را از فاصله يك متري و زاويه 45 درجه از پشت سـر و هـم سـطح بـا گـوش و بـا قـرار گرفتن در پشت نوزاد، ارائه مي كند .فركانس هاي بالا، متوسط و پايين ( يعني صداهاي با زير و بمي بالا، متوسط و پايين ) بطور جداگانه ارزيـابي مـي شـود تـا كـم شنوايي كودك با اختصاصه فركانسي بيشتري مورد ارزيابي قرار گيرد.بايد مراقب بود وضعيت آزمونگر طوري باشـد كـه نـشانه هـاي كمكي از سيگنال آزمون براي نوزاد نفرستد.

4. اديومتري با تقويت بينايي :

تجهيزات مورد نياز براي اين تست يك منبع صدا و يك اسباب بازي روشن شونده يا نور چشمك زن است. اين منبع صـدا، يك اديومتر است و صداها را ميتوان از طريق بلندگو يا گوشي (يا گوشي كوچك) ارائه كرد. اگر از بلنـدگو اسـتفاده شـود از تن واربل 500 هرتزي، 1 ،2 و 4 كيلو هرتزي، استفاده مي گردد. اگر از گوشي استفاده شود، ميتوان تن صداي خـالص بكـار برد. دو بلندگوي آزمون در زاويه 60 درجه اي در دو طرف كودك يا نوزاد قرار مي گيرد به گونه اي كه نيـاز اسـت كـودك بچرخد و به منبع نور كه معمولاً در بالا قرار گرفته است، نگاه كند. اين به آزمونگر در تشخيص پاسخ كودك در طـي آزمـون كمك مي كند. ابتدا، هر زمان كه صدا مي شنود، يك لامپ براي كودك روشن مي شود. وقتي كودك ياد گرفت كه با شنيدن هر صدا، بـه لامپ نگاه كند، مي توان خود آزمون را آغاز نمود، يعني وقتي نوزاد شرطي شد. در آزمون، ابتدا صدايي ارائه ميشود و لامپ فقط زماني روشن ميشود كه نوزاد به آن نگاه كند. بـدين ترتيـب، مـيتـوان صداهاي با فركانسهاي مختلف را در سطح شدت غربالگري انتخاب شده ارائه كرد كـه شـدت غربـالگري هنگـام اسـتفاده از بلندگو معمولاً 30 تا 35 دسيبل مي باشد.

دکتر سمعک     مقالات دکتر سمعک
5. آزمون صوتي نجوا :

آزمون نجوا، تنها آزموني است كه هم در كودكان و هم بزرگسالان قابل اجرا است. انجام اين آزمون با استفاده از گفتن عـدد - كلمه و تركيب عدد و حرف قابل انجام است. شكل انجام آزمايش بشرح زير مي باشد. آزمونگر به فاصله  طول يك دست ( حدود 60 سانتيمتر ) از گوش راست و يا گوش چپ از سمت پشت سر بيمار مي ايستد ( به منظور جلوگيري از لبخواني ) و مجراي گوش غير آزمايشي را با فشردن انگشت روي زبانه گوش مسدود كرده و بـا تكـان دادن متنـاوب روي زبانـه گوش از كمك شنوايي گوش غير آزمايشي جلوگيري مي کند. آزمونگر در حالت بازدم تنفسي، عدد-كلمـه و تركيـب عـدد و حـرف را نجـوا مي كند. شدت صوتي نجوا از 35-30 بالاتر نرود. اتاق آزمايش بايستي تا حد امكان ساكت باشد از كـودك و يـا فـرد آزمـايش شونده خواسته مي شـود كـه آرام نشـسته و اعـداد يـا كلمـات نجـوا شـده را بدرستي تكرار كند. 

6. اديومتري صوت خالص :

غربالگري شنوايي در بزرگسالان ميتواند با استفاده از اديومتري صوت خالص انجام شود. اصوات خالص با استفاده از هـدفون ارائه مي شوند و آستانه هاي راه هوايي شنوايي فرد در چهار فركانس 500 ،1000، 2000 و 4000 هرتـز مـورد ارزيـابي قـرار مي گيرد. در كودكان اين آزمون با استفاده از محركات شرطي كننده و يا بازي گونـه و يـا اديـومتري بـا ا سـتفاده از محركـات تقويت بينايي اجرا مي شود.
 همه آزمون هايي كه توضيح داده شد بجز آزمون گسيل هاي صوتي گوش را مـي تـوان بـراي تعيـين مقـدار كـم شنوايي در كودكان و غربالگري استفاده كرد. كم شنوايي برخي از نوزادان و خردسالان آنقدر زياد است كه هيچ صدايي را نمي شنوند امـا در صـورت لمـس شدن يا ديدن يك شيء، به سرعت نسبت به آن واكنش مي دهند. برخي ديگر از آنها به دليل داشتن ساير نـاتواني هـا ممكـن است هيچ واكنشي نشان ندهند. ارزيابي اين دو گروه از نوزادان و كودكاني كه در آزمون غربالگري شنوايي رد شـده انـد، كـار دشواري است و بايد هميشه توسط شنوايي شناسان مجرب و آموزش ديده، انجام شود.

آزمون پاسخ هاي شنوايي ساقه مغز آزمون محدودي است زيرا فقط شـنوايي را در سـطح سـاقه مغـز بررسـي مـي كنـد و اطلاعاتي درباره شنوايي در فركانسهاي پايين ارائه نمي كند. آزمايش هاي رفتاري، به جز آزمايش اديومتري تون خالص، فقط درباره سطح شنوايي گوش بهتر اطلاعاتي را فراهم مي كند. ممكن است با نشان دادن مشكلات مربوط بـه مكـان يـابي منبع صدا و بدون نشان دادن اندازه اين تفاوت، تفاوت بين دو گوش را نشان دهند . اطلاعات درمورد سطح شـنوايي هـر دو گوش به صورت جداگانه، با استفاده از اديومتري تقويت بينايي به دست مي آيد.

آزمون استاندارد طلايي ارزيابي شنوايي، اديومتري صوت خالص است. اين آزمون را مي توان در بيشتر كودكان سه ساله و در بعضي موارد چندين ماه كوچكتر انجام داد. بزرگسالان نيز معمولاً با استفاده از اديومتري تـون خـالص، مـورد آزمـون قـرار مي گيرند. وقتي كم شنوايي نامتقارن وجود داشته باشد، براي تعيين سطح شنوايي هر دو گوش استفاده از روش شـناخته شـده اي بنام "پوشش" ضروري است. براي انجام پوشش، نويزي به گوش بهتر ارائه ميشود و آستانه گوش ضعيف تر انـدازه گيـري ميشود.

دکتر سمعک     مقالات دکتر سمعک
7. تيمپانومتري :

اين آزمون مربوط به بررسي گوش مياني است و آزمون شنوايي محسوب نمي شود. اين آزمـون اغلـب عـلاوه بـر آزمـون هـاي شنوايي در كودكان و بزرگسالان و به منظور كمك به تعيين نوع كم‌شنوايي بكار مي رود. تمپانومتري مي تواند نشان دهد كه آيا گوش مياني طبيعي است يا داراي مايع سروز مي باشد، آيا پارگي پرده وجود دارد، آيا لوله تهويه كارگذاشته شـده بخـوبي عمل مي كند يا مسدود شده است. در تمپانومتري، يك لوله پلاستيكي نرم در قسمت خارجي كانال گوش خـارجي قـرار داده شده و از طريق آن يك تن به گوش ارائه مي شود. ميزان صداي منعكس شده اندازه گيري مي شود و وجود يا عدم وجود مـايع را نشان مي دهد. اندازه فضاي پس از نوك لوله پلاستيكي نشان مي دهد كه آيا پردهي گوش سـوراخ اسـت يـا نـه .
 

در پایان

آموزش گوش دادن یا توان‌بخشی شنوایی می‌تواند به برخی از افراد مبتلا به ناشنوایی یا کم شنوایی کمک کند تا توانایی دریافت و پردازش صدا و درک صحبت کردن را به صورت روان‌تری دریافت کنند.

دکتر سمعک با داشتن بهترین مشاورین و متخصصان گوش، حلق و بینی و شنوایی سنجی، بهترین خدمات را به تمامی عزیزانی که حس خوب شنیدن را می‌خواهند ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی دکترسمعک هستید؛ با ما تماس بگیرید.